Forum Μεσογειακής Διατροφής: Συνάντηση στην Imperia της Ιταλίας 17-19 Νοεμβρίου 2011

Το Forum Μεσογειακής Διατροφής πραγματοποιήθηκε σε δύο συνόδους. Στην 1^η προπαρασκευαστική Σύνοδο, που πραγματοποιήθηκε στις 6-7 Μαΐου, η Επιστημονική Επιτροπή συζήτησε και εγκαινίασε την «πρόσκληση για εισηγήσεις» με συγκεκριμένα θέματα σχετικά με τη Μεσογειακή διατροφή, καθένα από τα οποία ανατέθηκε σε διαφορετική ομάδα εργασίας από τις χώρες που συμμετείχαν. Στόχος ήταν η μελέτη θεματικών προτάσεων που έχουν επιπτώσεις σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο από τους επικεφαλείς της κάθε ομάδας εργασίας (που ήταν από διαφορετική χώρα), προκειμένου να τις αναπτύξουν στη 2^η Σύνοδο.

Την πρώτη ημέρα της Συνόδου συναντήθηκαν οι ομάδες εργασίας για να παρουσιάσουν τις προτάσεις που είχαν αναλάβει να επεξεργαστούν, προκειμένου να καταρτισθεί μια τελική έκθεση που παρουσιάσθηκε στους συμμετέχοντες αλλά και στον εθνικό και διεθνή τύπο. Την Παρασκευή 18 Νοεμβρίου δημιουργήθηκε το Δίκτυο Ελαιοπαραγωγικών Πόλεων της Μεσογείου και υπογράφηκε ο Κανονισμός του, με στόχο τη διατήρηση και την επέκταση της πολιτιστικής κληρονομιάς του ελαιοτοπίου και την υποστήριξη της προέλευσης και του τελετουργικού της τοπικής παραγωγής ενισχύοντας τις αξίες που εκφράζει ο πολιτισμός του ελαιοτοπίου, όσον αφορά τις επιδράσεις του στο περιβάλλον, τη διατροφή, την υγεία, το τοπίο, τον τουρισμό και τον υλικό και άυλο πολιτισμό.

Το Σάββατο 19 Νοεμβρίου οι εργασίες του Forum ξεκίνησαν με την προβολή του βίντεο της υποψηφιότητας της Μεσογειακής Διατροφής στην UNESCO όπου ακουγόταν το ελληνικό παραδοσιακό τραγούδι «Της ελιάς τα φυλλαράκια θα τα κάνω φορεσιά…». Ακολούθησε η παρουσίαση των συμπερασμάτων της Συνόδου, η επίσημη παρουσίαση των Κανονισμών της Μεσογειακής Διατροφής, ένα έγγραφο δηλαδή που εκπονήθηκε με κοινή συμφωνία των συμμετεχόντων στις ομάδες εργασίας με το οποίο καλούνται οι διάφορες χώρες να ακολουθήσουν το συγκεκριμένο μοντέλο διατροφής διότι είναι αναγνωρισμένο διεθνώς ως το σύμβολο της καλής υγείας και της ευζωίας. Στις εργασίες του Forum παρενέβη ο Πρόεδρος της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Paolo de Castro, ο οποίος υπενθύμισε ότι «η υποψηφιότητα της Μεσογειακής Διατροφής στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας ξεκίνησε το 2007 και πέρασε από ένα μακρύ δρόμο, αλλά εκ του αποτελέσματος ωθούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση».

Σύμφωνα με τον Pierluigi Pertillo, μέλος της Ιταλικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO «η έννοια της Μεσογειακής Διατροφής δεν είναι μόνο συνώνυμη των διατροφικών συνηθειών, αλλά ενέχει όλο το ιστορικό υπόβαθρο, το αίσθημα του ανήκειν σε μια χώρα και τον πολιτισμό που χαρακτηρίζει την κάθε χώρα, που αναγνωρίζει τη Μεσογειακή διατροφή ως τρόπο ζωής». Το Δίκτυο Ελαιοπαραγωγικών Πόλεων της Μεσογείου ανακοίνωσε την πρώτη επίσημη πράξη του: το αίτημα υποψηφιότητας του Μεσογειακού ελαιοτοπίου στην Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO.

Ο πρόεδρος του Δικτύου Enrico Lupi, δήλωσε ότι «Έχουμε θέσει ως προτεραιότητα την ανάπτυξη στρατηγικών έτσι ώστε η αναγνώριση της Μεσογειακής διατροφής από την UNESCO να μην παραμείνει μόνο στα χαρτιά, έχουμε σχεδιάσει ένα σενάριο ανάπτυξης για τα δύο προϊόντα που βρίσκονται στη βάση της, όπως η ελιά και το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο. Είναι προτεραιότητά μας να ορίσουμε τον τρόπο που θα πραγματοποιηθεί αυτό και πιστεύουμε ότι ο καλύτερος τρόπος είναι μέσω ενός εμπορικού σήματος το οποίο να ταυτοποιεί προϊόντα και υπηρεσίες με τη Μεσογειακή διατροφή». Στη σύνοδο συμμετείχαν εκπρόσωποι από 15 χώρες της Μεσογείου, μέλη του δικτύου «Δρόμοι της ελιάς»: Αλβανία, Αλγερία, Γαλλία, Ελλάδα, Ισπανία, Ισραήλ, Ιταλία, Κροατία, Λίβανος, Μαρόκο, Μαυροβούνιο, Πορτογαλία, Σλοβενία, Τουρκία και Τυνησία.

Στην εξαμελή Επιστημονική Επιτροπή του Forum συμμετείχε ο Πρόεδρος του Μανιατακείου Ιδρύματος Δημήτρης Μανιατάκης, με εισήγηση του Γιώργου Καραμπάτου, Προέδρου του Επιμελητηρίου Μεσσηνίας, ιδρυτικού μέλους του Δικτύου Ελαιοπαραγωγικών Πόλεων Μεσογείου, ενώ στις εργασίες του Forum έλαβε μέρος το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Μανιατακείου Ιδρύματος Καθηγητής Andrea Nanetti. Στην ομάδα εργασίας με τίτλο «Ελαιόδεντρα και ελαιώνες: περιουσιακά στοιχεία του Μεσογειακού τοπίου» συντονίστρια ήταν η Audrey Guittard εκπρόσωπος του πολιτιστικού ιδρύματος «Δρόμοι της ελιάς».

Στην τοποθέτησή του στην Επιστημονική Επιτροπή ο Δημήτρης Μανιατάκης παρουσίασε μια μακροοικονομική μελέτη για το ελαιόλαδο και τόνισε ότι ενώ η Ελλάδα είναι η τρίτη μεγαλύτερη παραγωγός ελαιολάδου (13% της παγκόσμιας παραγωγής), το μερίδιό της στη διεθνή αγορά τυποποιημένου ελαιολάδου έχει περιοριστεί στο 3%. Χρειάζονται λοιπόν διαρθρωτικές αλλαγές που θα περιορίζουν το κόστος παραγωγής τόσο στο στάδιο της συγκομιδής όσο και στο στάδιο επεξεργασίας, και θα αυξήσουν το ποσοστό παραγωγής που τυποποιείται, έτσι ώστε να κατακτήσει μεγαλύτερο μεριδίου στη διεθνή αγορά. Έκλεισε την τοποθέτησή του λέγοντας ότι « Συγχαίρω την πρωτοβουλία για την ίδρυση του Δικτύου Ελαιοπαραγωγικών Πόλεων της Μεσογείου, διότι έρχεται σε συνέχεια της από 16 Νοεμβρίου 2010 απόφασης της UNESCO για την εγγραφή της Μεσογειακής διατροφής στους παγκόσμιους θησαυρούς. Μια δυναμική και καλά ισορροπημένη συνεργασία των μελών του Δικτύου, ενώνει τις χώρες της λεκάνης της Μεσογείου, στηρίζει την απόφαση της UNESCO και ταυτόχρονα κινητοποιεί τον σημαντικότερο ίσως μοχλό οικονομικής ανάπτυξης των πόλεών μας.»