«Μεσογειακή Διατροφή: 10 Χρόνια Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας της UNESCO. Κορώνη: Εμβληματική Κοινότητα»

Με τη συμπλήρωση 10 χρόνων από την εγγραφή της Μεσογειακής Διατροφής στους παγκόσμιους θησαυρούς της UNESCO και με την ευκαιρία της ανάληψης από την Ελλάδα, για το έτος 2021, του ρόλου του Συντονιστή των κοινών δράσεων του Δικτύου των χωρών και των Εμβληματικών τους Κοινοτήτων που υποστήριξαν την εγγραφή της Μεσογειακής Διατροφής στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO, το Μανιατάκειον Ίδρυμα, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, προχώρησε στην έκδοση με τίτλο «Μεσογειακή Διατροφή: 10 Χρόνια Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας της UNESCO. Κορώνη: Εμβληματική Κοινότητα». Αφορά στην καταγραφή των δράσεων που πραγματοποίησε ο Δήμος Πύλου-Νέστορος σε συνεργασία με τα δύο ιδρύματα, αλλά και αυτοτελείς δράσεις των δύο ιδρυμάτων, για τη διαφύλαξη και προώθηση της πολιτιστικής και αναπτυξιακής διάστασης της Μεσογειακής Διατροφής.

Η Μεσογειακή Διατροφή είναι η ζωντανή κληρονομιά της χιλιετούς ιστορίας των λαών της Μεσογείου. Πρόκειται για μια κοινωνική πρακτική, ένα σύνολο δεξιοτήτων, γνώσης, πρακτικών και παραδόσεων, που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, μέσα στον χρόνο και στον χώρο, παραμένοντας στενά συνδεδεμένη με την ιστορία και την παράδοση, τον πολιτισμό, τα ήθη και τα έθιμα. Έχει χαρακτηριστεί ως «διατροφικός πολυμορφισμός», καθώς δεν είναι μόνο διατροφικό μοντέλο αφού δεν σχετίζεται μόνο με το φαγητό, αλλά ενσωματώνει και αντικατοπτρίζει κοινωνικές, θρησκευτικές και πολιτιστικές πτυχές των Μεσογειακών λαών.

Το 2010 η Μεσογειακή Διατροφή αναγνωρίστηκε ως στοιχείο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας από την UNESCO και εν συνεχεία το 2013, με τη διεύρυνση των χωρών και των Εμβληματικών τους Κοινοτήτων που υποστήριξαν την εγγραφή της. Η Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) αναγνώρισε ότι η Μεσογειακή Διατροφή μεταφέρει πολυεπίπεδο πολιτισμικό φορτίο. Είναι πολυπαραγοντική εξίσου στην πολιτισμική, τη γεωργική, αλλά και την ιατρική της διάσταση. Η επιλογή της παραλιακής κοινότητας της Κορώνης (2008) ως Εμβληματική Κοινότητα μόνο τυχαία δεν είναι… υπήρξε πύλη της Ελλάδας στη Δύση και στο ενδομεσογειακό εμπόριο, ενώ ταυτόχρονα είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα του Μεσογειακού τρόπου ζωής και μητέρα της διεθνώς αναγνωρισμένης Κορωνέικης ποικιλίας ελιάς.

Παρατίθεται η απόφαση της UNESCO:

«Η Μεσογειακή Διατροφή περιλαμβάνει ένα σύνολο δεξιοτήτων, γνώσεων, τελετουργιών, συμβόλων και παραδόσεων που συνδέονται με τις καλλιέργειες, τη συγκομιδή, την αλιεία, την κτηνοτροφία, τη διατήρηση, τη μεταποίηση, το μαγείρεμα και ιδιαίτερα το γεγονός ότι μοιραζόμαστε το φαγητό… τρώμε μαζί. Αυτή η κοινή κατανάλωση φαγητού αποτελεί το θεμέλιο της πολιτιστικής ταυτότητας και της συνέχειας των κοινοτήτων σε όλην τη λεκάνη της Μεσογείου. Αποτελεί πηγή κοινωνικής ανταλλαγής και επικοινωνίας, επιβεβαίωσης και ανανέωσης της οικογενειακής, ομαδικής ή κοινοτικής ταυτότητας. Η Μεσογειακή Διατροφή δίνει έμφαση στις αξίες της φιλοξενίας, της γειτονίας, του διαπολιτισμικού διαλόγου και της δημιουργικότητας, και ενός τρόπου ζωής που καθοδηγείται από τον σεβασμό στην ποικιλομορφία. Διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στους πολιτιστικούς χώρους, τα φεστιβάλ, τα πανηγύρια και τους εορτασμούς, αφού συγκεντρώνει ανθρώπους όλων των ηλικιών και κοινωνικών τάξεων. Περιλαμβάνει τη χειροτεχνία και την παραγωγή παραδοσιακών σκευών για τη μεταφορά, τη συντήρηση και την κατανάλωση τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των κεραμικών πιάτων και ποτηριών. Οι γυναίκες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη μετάδοση των γνώσεων για τη Μεσογειακή Διατροφή: διαφυλάσσουν τις τεχνικές τους, σέβονται τους εποχιακούς ρυθμούς και τα εορταστικά γεγονότα και μεταδίδουν τις αξίες του στοιχείου στις νέες γενιές. Οι αγορές επίσης παίζουν βασικό ρόλο ως χώροι καλλιέργειας και μετάδοσης της Μεσογειακής Διατροφής κατά την καθημερινή πρακτική της ανταλλαγής, της συμφωνίας και του αμοιβαίου σεβασμού.»

Από τα προαναφερθέντα συνάγεται το συμπέρασμα ότι η Μεσογειακή Διατροφή ως άυλος θησαυρός της ανθρωπότητας δε βρίσκεται απέναντι στην Ελληνική Διατροφή, όπως αυτή έχει καταστεί σε κεντρικό συστατικό πυλώνα της αναπτυξιακής στρατηγικής της χώρας μας, προωθώντας τα ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα και την ελληνική γαστρονομία. Αντίθετα, η συνέργειά τους θα δημιουργήσει ένα εξόχως δυναμικό όχημα βιώσιμης ανάπτυξης και θα οδηγήσει στην πρόοδο, μετατρέποντας τη θεωρία σε πράξη.