Μεσσηνιακή Και Ιταλική Γαστρονομία από την Αρχαιότητα μέχρι Σήμερα

Με πρωτοβουλία της Πρεσβείας της Ιταλίας και τη συνεργασία του Μανιατακείου Ιδρύματος πραγματοποιήθηκαν δύο εκδηλώσεις στην Πρεσβεία της Ιταλίας και στην Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών με στόχο την προώθηση της Ιταλικής και της Μεσσηνιακής Γαστρονομίας.

Η πρώτη εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 2016 στην Πρεσβεία της Ιταλίας με θέμα «Μεσσηνιακή και Ιταλική γαστρονομία». Ο Πρέσβης κύριος Efisio Luigi Marras στη σύντομη ομιλία του αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία διάδοσης και ανάδειξης της υψηλής ιταλικής γαστρονομικής παράδοσης και των μοναδικών αξιών της μεσογειακής διατροφής, καθώς και την προβολή της εκπαιδευτικής κατάρτισης που προσφέρουν οι Ιταλικές Ακαδημίες Γαστρονομίας. Τόνισε δε πως το αντάμωμα στο τραπέζι στις γιορτές και στις σημαντικές στιγμές, συμβολίζει σε όλο τον κόσμο αλλά ιδιαίτερα στην Ιταλία και την Ελλάδα την παράδοση και την ανακάλυψη των κοινών αξιών. Εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του για την συνεργασία της Ιταλικής Πρεσβείας με το Μανιατάκειον Ίδρυμα, καθώς και την πεποίθηση για μελλοντικές συνεργασίες κοινού ενδιαφέροντος.

Ο Πρόεδρος του Μανιατακείου Ιδρύματος κύριος Δημήτρης Μανιατάκης αναφέρθηκε στους στενούς δεσμούς που υπάρχουν ανάμεσα στις δύο χώρες λόγω της Μεσογείου, η οποία από τα αρχαία χρόνια αποτελούσε το συναπάντημα διαφορετικών λαών και πολιτισμών. Έκανε μια σύντομη ιστορική αναδρομή στην Ελληνική γαστρονομία από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, τόνισε τη σημασία της εγγραφής της Μεσογειακής Διατροφής στους παγκόσμιους θησαυρούς της UNESCO και υπογράμμισε τη συμπλήρωση έξι χρόνων από την εγγραφή της στον εν λόγω κατάλογο. Επεσήμανε την αναπτυξιακή διάσταση της γαστρονομίας όταν αυτή συνδέεται με τον τουρισμό και ανέδειξε τον ρόλο που παίζει το Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου στη Μεσσηνία στην καταγραφή, μελέτη, διάσωση και παρουσίαση της γαστρονομικής κληρονομιάς της Μεσσηνίας ως και την προσπάθεια που καταβάλει προκειμένου να καταστήσει τη Μεσσηνία πρότυπο αειφόρου αγροτικής ανάπτυξης, μέσα από την υποστήριξη και προώθηση σχετικών δράσεων. Τέλος ευχαρίστησε τον Πρέσβη για τη φιλοξενία και την αγαστή συνεργασία σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Η βραδιά έκλεισε με δείπνο στο οποίο προσφέρθηκαν ιταλικά και μεσσηνιακά εδέσματα.

Η δεύτερη εκδήλωση έλαβε χώρα την Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2016 στην Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών. O Πρόεδρος του Μανιατακείου Ιδρύματος συντόνισε την ημερίδα με τίτλο «Περιβάλλον, Διατροφή και Γαστρονομία στην Αρχαιότητα: Ιταλία, Αττική και Μεσσηνία». Ομιλητές ήταν ο Διευθυντής της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα, Καθηγητής Emanuele Papi, ο Πρόεδρος της Εταιρείας Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Καθηγητής Πέτρος Θέμελης και η Πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας και Καθηγήτρια Αντωνία Τριχοπούλου. Πρέπει να ειπωθεί ότι η εκδήλωση αυτή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της «Πρώτης εβδομάδας της ιταλικής ποιοτικής κουζίνας στον κόσμο» (21-27 Νοεμβρίου 2016), με πάνω από χίλιες εκδηλώσεις σε 105 χώρες του κόσμου. (Διαβάστε εδώ ολόκληρο τον χαιρετισμό.)

Ο πρώτος ομιλητής, Καθηγητής Emanuele Papi, στην ομιλία του με θέμα «Η παραγωγή του ελαιολάδου στην αρχαία Αθήνα και την Ιταλία» αναφέρθηκε συνοπτικά στους πρώτους συγγραφείς έργων γαστρονομίας και τους πρώτους γαστρονόμους, ενώ στη συνέχεια έκανε μια ιστορική αναδρομή στην παραγωγή του ελαιόλαδου και στη δημιουργία των ελαιουργείων στην αρχαία Αθήνα και την Ιταλία τονίζοντας τα κοινά τους χαρακτηριστικά.

Ο Καθηγητής Αρχαιολογίας και Πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης της Αρχαίας Μεσσήνης Πέτρος Θέμελης, στην ομιλία του με τίτλο «Στοιχεία διατροφής των Μεσσηνίων κατά την αρχαιότητα» τόνισε ότι η Μεσσηνία ήταν μια κοινωνία συντηρητική, οικονομικά αυτάρκης και κλειστή, με μια οικονομία που στηριζόταν κυρίως στη γεωργία. Αναφέρθηκε στα αρχαιολογικά ευρήματα που μαρτυρούν ότι η διατροφή των Μεσσηνίων χαρακτηριζόταν από φυτικές τροφές (φρούτα, λαχανικά, ψωμί, διάφορα δημητριακά, ξηρούς καρπούς και σπόρους), ελαιόλαδο ως κύρια πηγή λίπους, τυρί και ψάρια που καταναλώνονταν σε μέτριες ποσότητες, αυγά και κόκκινο ψάρι που καταναλώνονταν σε μικρές ποσότητες και τοπικό κρασί. Επεσήμανε ότι «αυτό είναι το μοντέλο της Μεσογειακής Διατροφής, που είναι διάσημο σήμερα για τα οφέλη του στην υγεία του ανθρώπου». (Διαβάστε εδώ ολόκληρη την ομιλία.)

Η Καθηγήτρια Αντωνία Τριχοπούλου ανέπτυξε ομιλία με τίτλο «Από την παράδοση στην επιστήμη και από την επιστήμη στην παράδοση: Το παράδειγμα της Μεσογειακής Διατροφής», στην οποία υπογράμμισε ότι η Μεσογειακή Διατροφή και ο μεσογειακός τρόπος ζωής συμβάλλει στο «ευ ζην». Τόνισε ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Γεωργίας και Τροφίμων αναφέρει πως η Μεσογειακή Διατροφή συνιστά μοντέλο βιώσιμης διατροφής, μιας διατροφής η οποία μπαίνει στο σύστημα παραγωγής τροφίμων. Έτσι, το διατροφικό αυτό μοντέλο, με βασικό χαρακτηριστικό το ελαιόλαδο, μπορεί να γίνει το μέσο προώθησης των ελληνικών αγροτικών προϊόντων, αλλά και η ευκαιρία ανάδειξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. (Διαβάστε εδώ τα κύρια σημεία της ομιλίας.)

Στο τέλος της ημερίδας ακολούθησε γευσιγνωσία παραδοσιακών προϊόντων της Μεσσηνίας και της Ιταλίας με καταγωγή από την αρχαιότητα. Τα κρασιά ήταν ευγενική χορηγία της Μεσσηνιακής εταιρείας BIOVIN-Tsavolakis Wines, ενώ τα σύκα προσέφερε ο παραγωγός Γεώργιος Ξενογιάννης από τη Λευκοχώρα Μεσσηνίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι εντυπωσίασε το αγουρέλαιο του Πέτρου Τσώνη από το Ακριτοχώρι Μεσσηνίας.

Στις εκδηλώσεις παρέστησαν εκπρόσωποι του πολιτικού, ακαδημαϊκού και επιχειρηματικού κόσμου.

Το Μανιατάκειον Ίδρυμα ανέλαβε την πρωτοβουλία να έρθει σε επαφή με τις πρεσβείες των χωρών που υποστήριξαν την εγγραφή της Μεσογειακής Διατροφής στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO (Κροατία, Κύπρος, Ισπανία, Μαρόκο και Πορτογαλία), και δεδομένου του ενδιαφέροντος που έχουν επιδείξει οι εν λόγω Πρέσβεις, θα ακολουθήσουν κι άλλες εκδηλώσεις, τόσο στην Αθήνα όσο και στην Κορώνη, με στόχο την προώθηση της πολιτιστικής και αναπτυξιακής διάστασης της Μεσογειακής Διατροφής.

•  Πατήστε εδώ για να διαβάσετε την ομιλία του καθ. Emanuele Papi με τίτλο «Η παραγωγή του ελαιολάδου στην αρχαία Αθήνα και την Ιταλία»
• Πατήστε εδώ για να διαβάσετε την ομιλία του καθ. Πέτρου Θέμελη με τίτλο «Στοιχεία διατροφής των Μεσσηνίων κατά την αρχαιότητα»
• Πατήστε εδώ για να διαβάσετε την ομιλία της καθ. Αντωνίας Τριχοπούλου με τίτλο «Από την παράδοση στην επιστήμη και από την επιστήμη στην παράδοση: Το παράδειγμα της Μεσογειακής Διατροφής»