Ομιλία της Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε Μεσσηνίας κας Αλειφέρη στο Διεθνές Συνέδριο “Οικονομική Αξία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Οικονομικά Οφέλη, Κοινωνικές Ευκαιρίες και Προκλήσεις της Πολιτιστικής Κληρονομιάς για την Αειφόρο Ανάπτυξη”

Αγαπητοί Συμμετέχοντες στο διεθνές συνέδριο,

Με μεγάλη ικανοποίηση δέχθηκα την πρόσκληση του εκλεκτού Μεσσήνιου και φίλου Δημήτρη Μανιατάκη, να συμμετάσχω στο διεθνές συνέδριο που διοργανώνεται με θέμα «Οικονομική Αξία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Οικονομικά Οφέλη, Κοινωνικές ευκαιρίες και προκλήσεις της Πολιτιστικής Κληρονομιάς για την Αειφόρο Ανάπτυξη».

Παρότι έχω την ευθύνη της Αντιπεριφέρειας Μεσσηνίας, δεν θα περιοριστώ στα όρια της ενότητας μου αλλά θα επεκταθώ στο σύνολο της Πελοποννήσου όπως ακριβώς μας διαχέει και ο πολιτισμός.

Κυρίες και Κύριοι,

Για πολλούς οι έννοιες του πολιτισμού και της ανάπτυξης είναι αμφίσημες. Στην Πελοπόννησο και τη Μεσσηνία την οποία υπηρετώ, ο Πολιτισμός είναι συνδεδεμένος με όλες τις πτυχές της οικονομικής και αναπτυξιακής μας δραστηριότητας. Με τα ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντα μας, με τον τουρισμό, με την ανάπτυξη συνολικά.

Ο πολιτισμός, η κληρονομιά μας δεν είναι μόνο κομμάτι της Αλυσίδας Αξίας που λέγετε Πελοπόννησος, αλλά αποτελεί για εμάς τη θεμελιώδη εκείνη δεξιότητα που μας προσδίδει ένα μοναδικό και βιώσιμο Συγκριτικό Πλεονέκτημα.

Αν στην Καλιφόρνια της Αμερικής είναι περήφανοι για την Σίλικον Βάλευ των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας, εμείς στην Ελλάδα πρέπει να είμαστε περήφανοι για την Πελοπόννησο την Σίλικον Βάλευ του Πολιτισμού. Δε γνωρίζω άλλο μέρος σε παγκόσμιο επίπεδο να έχει τέτοια συγκέντρωση σε μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς όπως εδώ στην Πελοπόννησο. Όπου σε ελάχιστη ώρα μπορείς να περιηγηθείς στο Ναό του Επικούρειου Απόλλωνα, την Επίδαυρο, την Αρχαία Ολυμπία, το Μυστρά, τις Μυκήνες και την Τίρυνθα.

Σύντομα θα ενταχθεί και η δική μας Αρχαία Μεσσήνη στον πάνθεον των παγκόσμιων πολιτιστικών διαδρομών.

Δίπλα στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς απλώνονται 150 παραδοσιακοί οικισμοί, περισσότερα από 20 μουσεία, μεγάλος αριθμός αξιόλογων μνημείων, προστατευόμενα μνημεία από την πολιτεία, καθώς και ένας σημαντικός αριθμό μνημείων της νεώτερης ιστορίας.

Στην Περιφέρεια Πελοποννήσου λαμβάνουν χώρα μερικές από τις πιο αξιόλογες πολιτιστικές εκδηλώσεις της χώρας, με διεθνή ακτινοβολία. Το πιο δημοφιλές με παγκόσμια ακτινοβολία Διεθνές Φεστιβάλ το μεγαλύτερο μέρος του οποίου διοργανώνεται στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου αλλά και το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.

Οι τοπικές λαϊκές εκδηλώσεις που διαδραματίζονται σε κάθε γωνιά της Πελοποννήσου, μας μεταφέρουν στο παρελθόν και στον πυρήνα της κουλτούρας, της ταυτότητας μας.

Για το λόγο αυτό εμάς στην Πελοπόννησο και τη Μεσσηνία ο πολιτισμός αποτελεί την Αναπτυξιακή μας δύναμη. Επιδιώκουμε το μετασχηματισμό του πολιτισμού από πεδίο απλής παθητικής κατανάλωσης σε παραγωγική δύναμη της Πελοποννήσου.

Μέσα από στοχευόμενες δράσεις συνδέουμε τη σύγχρονη αναπτυξιακή διάσταση του πολιτισμού με τη καινοτομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Ο πολιτισμός λειτουργεί σαν προωθητική βιομηχανία για την περιφερειακή ανάπτυξη της Πελοποννήσου, επηρεάζοντας πολλαπλασιαστικά κάθε πυλώνα της τοπικής μας οικονομίας.

Στόχος μας όπως σας τόνισα εξαρχής, η αξιοποίηση του πολιτισμού και της πλούσιας ιστορικής κληρονομιάς και τη διασύνδεση των επιχειρήσεων πολιτιστικών προϊόντων με τον τουρισμό και τα ποιοτικά μας προϊόντα. Η ταυτότητα με την οποία προσεγγίζουμε τις διεθνείς αγορές, η Μυθική Πελοπόννησος, είναι ενιαία και διαχέεται και στους τρείς δυναμικούς πυλώνες μας. Δηλώνοντας έτσι την διασύνδεση τους.

Δεν θα μιλήσω μόνο για τον τουρισμό όπου εξυπακούεται ότι το πολιτιστικό ταξίδι της Πελοπόννησο αποτελεί στόχο και επιδίωξη για πολλούς ταξιδιώτες διεθνώς, αλλά και για την διασύνδεση με τα προϊόντα.

Όταν πηγαίνουμε στις μεγαλύτερες εκθέσεις προϊόντων όπως η Ανούγκα της Κολωνίας και η Σιαλ στο Παρίσι, όταν οι παραγωγοί παρουσιάζουν τα προϊόντα μας, η δική μας υπεράξια πέραν από τη ποιοτική σύσταση των προϊόντων είναι και ο πολιτισμός της Πελοποννήσου. Εντυπωσιάζονται όταν μαθαίνουν ότι αυτά τα προϊόντα έχουν τη ευλογία της Θεάς Δήμητρας και τη δύναμη του Ηρακλή, εντυπωσιάζονται όταν μαθαίνουν ότι από τέτοια προϊόντα τρέφονταν οι Αρχαίοι Σπαρτιάτες. Για τα ποιοτικά μας προϊόντα δεν διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη τους μόνο το μικροκλίμα αλλά και οι αιώνες πολιτισμού όπου συμπορεύθηκε με αυτά. Για αυτό το σύνολο των εξειδικευμένων πόρταλ και εντύπων για τα προϊόντα μας εμπεριέχουν τις σημαντικότερες πληροφορίες για τον πολιτισμό της Πελοποννήσου.

Στον κρίσιμο τομέα του τουρισμού έχουμε δημιουργήσει μια σειρά από εμπειρικά προϊόντα βασισμένα στον πολιτισμό, τουριστικές διαδρομές τις οποίες μπορεί ο επισκέπτης να ζήσει και να βιώσει. Αυτά τα δυναμικά εμπειρικά προϊόντα μας με επίκεντρο τον Πολιτισμό τα έχουμε αναρτήσει στο Πόρταλ της Μυθικής Πελοποννήσου, τα σύγχρονα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τις εφαρμογές κινητής τηλεφωνίας, στα φυλλάδια μας, παντού. Ενώ έχουμε δημιουργήσει την πρώτη ηλεκτρονική πλατφόρμα καταγραφής πολιτιστικών εκδηλώσεων στην Πελοπόννησο peloponnese.events.

Σημαντικό είναι το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού εξοπλισμού που έχει ήδη υλοποιηθεί από την Περιφέρεια Πελοποννήσου και το οποίο αφορούσε όλες τις φιλαρμονικές και τους μουσικούς συλλόγους της Πελοποννήσου. Της δράσης αυτής ακολούθησε και το Φεστιβάλ Χορωδιών της Πελοποννήσου που δημιουργήσαμε. Αντίστοιχα ενισχύουμε στο πλαίσιο της συνδιοργάνωσης κάθε πολιτιστικό γεγονός το οποίο λαμβάνει μέρος στην περιοχή μας αλλά και αυτά τα οποία προσελκύουμε μέσα από συντονισμένες ενέργειες.

Παρόλα αυτά η κρισιμότερη παρέμβαση μας είναι αυτή της αναβάθμισης των πολιτιστικών και αρχαιολογικών χώρων όπου την προηγούμενη περίοδο υλοποιήθηκε ένα πρόγραμμα που ξεπερνούσε τα 80 εκατ. Ευρώ για την περιφέρειά μας.

Στη Μεσσηνία μεγάλες επεμβάσεις αλλά κυρίως ολοκληρωμένες επεμβάσεις χρηματοδοτήθηκαν σε μνημεία όλων των ιστορικών περιόδων τα οποία αποκαταστάθηκαν, αποδόθηκαν στην κοινωνία και αποτελούν μέρος της ζωής των πολιτών ακολουθώντας τη σύγχρονη αντίληψη ότι η πολιτική της πολιτιστικής διαχείρισης δεν είναι πλέον στατική αλλά δυναμική. Χαρακτηριστικό φωτεινό παράδειγμα η αρχαία Μεσσήνη του Πέτρου Θέμελη όπου οι αναστηλωμένοι πλέον χώροι δεν «αρκούνται στο δέος της θέασης από τον επισκέπτη» αλλά αποτελούν έναν πυρήνα και κινητήριο μοχλό για την οικονομία του πολιτισμού.

Αυτό το μοντέλο της εσωτερικής δικτύωσης πολιτισμού, τουρισμού, προϊόντων έχει αποφέρει σημαντικά αποτελέσματα με την προσέλκυση για παράδειγμα αγώνων τριάθλου και ποδηλατικών, κατά μήκος των μνημείων UNESCO της Πελοποννήσου, τη διενέργεια πολιτιστικών γαστρονομικών εκδηλώσεων, τη προσέλκυση κρουαζιέρας και μεγάλου όγκου επισκεπτών μέσω αεροπορικών εταιρειών. Εμπλουτίζουμε το μοντέλο ήλιος και θάλασσα, με τον πολιτισμό, την γαστρονομία μας δημιουργώντας ένα μοναδικό πολυθεματικό προϊόν.

Σε αυτή τη προσπάθεια έχουμε σύμμαχους τα Ανώτερα Εκπαιδευτικά και Τεχνολογικά μας Ιδρύματα το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και το ΤΕΙ Πελοποννήσου. Δείτε ένα παράδειγμα από τη Μεσσηνία όπου η Περιφέρεια, το Τμήμα Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών και διεθνή δίκτυα προσελκύουν κινέζους σπουδαστές για summer school στη Μεσσηνία και την Πελοπόννησο με επίκεντρο τον πολιτισμό. Το ίδιο επιδιώκει και ο καθηγητής Θέμελης στην Αρχαία Μεσσήνη με τη δημιουργία εμπειρικών προϊόντων όπου θα μπορεί ο επισκέπτης να συνδράμει και να βιώνει την εμπειρία της ανασκαφής.

Γνωρίζεται πολύ καλύτερα από εμένα ότι ο πολιτιστικός τουρισμός αποτελεί μια πολύ σοβαρή υπόθεση με περισσότερα από 80 εκ. διεθνή πολιτιστικά ταξίδια από Ευρωπαίους και όγκο συναλλαγών που υπερβαίνει τα 60 δισ. Ευρώ. Μπορούμε και θα καταφέρουμε να θέσουμε την Πελοπόννησο και τη Μεσσηνία στο επίκεντρο των ταξιδιών μελέτης.

Διασύνδεση του τουρισμού με τον Πολιτισμό και αξιοποίηση της πλούσιας ιστορικής κληρονομίας αλλά και του σύγχρονου πολιτισμού αποτελεί μονόδρομο εάν επιθυμούμε μια αειφόρο και βιώσιμη ανάπτυξη.

Κρίσιμη παράμετρο για εμάς, αποτελεί η ενίσχυση της Καλαμάτας και της υπόλοιπης Μεσσηνίας ως πόλων για την ανάπτυξη πολιτιστικών εκδηλώσεων διεθνούς εμβέλειας. Για το σκοπό αυτό η έμπρακτη υποστήριξη μας στην προσπάθεια να αναδειχθεί η Καλαμάτα ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ε.Ε το 2021 αποτελεί για εμάς στρατηγικό στόχο.

Mε επίκεντρο τον πολιτισμό μας δημιουργούμε ευρύτερες διαπεριφερειακές και διακρατικές συνεργασίες, λειτουργία πυλών και κόμβων διευρωπαϊκών δικτύων και τη διασύνδεση δυναμικών κέντρων και περιοχών. Η διασύνδεση δρόμων του πολιτισμού, της κληρονομιάς, των ποιοτικών προϊόντων, αποτελεί το μάρκετινγκ του μέλλοντος. Και τα υλοποιούμε με κοινές προτάσεις σε ανταγωνιστικές ευρωπαϊκές προτάσεις με τους εταίρους μας.

Έχουμε όμως πολύ δρόμο ακόμη για να φθάσουμε στο στόχο μας. Για το σκοπό αυτό στην επόμενη προγραμματική περίοδο ήδη έχουμε εντάξει σημαντικά έργα όπου προσεγγίζουμε τον πολιτισμό με μια αναπτυξιακή προοπτική.

Μερικά από αυτά είναι :
Δημιουργία e-υπηρεσιών και e-περιεχομένου αποκλειστικά για τον πολιτισμό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο από προσωπικούς υπολογιστές όσο και από ταμπλέτες και έξυπνα τηλέφωνα που θα υποστηρίζουν τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού.

Το παραγόμενο υλικό και οι σχετικές βάσεις δεδομένων θα πρέπει να είναι σε θέση να τροφοδοτήσουν και διεθνείς υπηρεσίες διαμοίρασης περιεχομένου.
Οι εφαρμογές που έχουμε προδιαγράψει στη νέα προγραμματική περίοδο θα υποστηρίζουν:
 -Δημιουργία ηλεκτρονικού εισιτηρίου για τους αρχαιολογικούς μας χώρους.
 - Συλλογή, οργάνωση και διαδικτυακή προβολή (ιστοσελίδα και ανάπτυξη σχετικών εφαρμογών για ταμπλέτες και έξυπνα κινητά) πληροφοριών που αφορούν στους εκάστοτε πολιτιστικούς προορισμούς.
- Εικονική αναπαράσταση πολιτιστικών γεγονότων.
- Ανάδειξη παραδοσιακών αρχιτεκτονικών τεχνικών και κτιρίων ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας.
- Ψηφιοποίηση κοινά τουριστικών και πολιτισμικών πόρων, διαδρομών, χαρτών κλπ.
- Εφαρμογές αστικών οδηγών για ευέλικτες περιηγήσεις, πολιτιστικά σημεία ενδιαφέροντος, πληροφορίες για προσφορές και αγορές, ξενοδοχεία, εστιατόρια, εκδηλώσεις κλπ.
- Ηλεκτρονικές εφαρμογές οδηγών μουσείων: Περιηγήσεις, δημοφιλή εκθέματα, χάρτες τοποθεσίας, νέα του μουσείου κλπ.
-Ηλεκτρονικές εφαρμογές οδηγών αρχαιολογικών χώρων: Αναπαράσταση του χώρου όπως ήταν την αρχαιότητα, και επιπρόσθετα χαρακτηριστικά περιήγησης, πληροφοριών κλπ.

Τέλος θα ήθελα να αναφέρω ότι εμείς στην Περιφέρεια Πελοποννήσου κατά την σχεδίαση της αναπτυξιακή μας πολιτικής έχουμε μια αρχή ότι ο πολιτισμός δεν πρέπει να αποτελεί κάτι επιπρόσθετο της αναπτυξιακής πολιτικής αλλά ότι πρέπει να αποτελεί μέρος του σχεδιασμού μας αυτού, ώστε αυτός να είναι ολοκληρωμένος .

Προσωπικά υιοθετώ αυτό που αναφέρει ο γνωστός σε όλους μας Javier Perez de Cuellar, ένας από τους πιο αξιόλογους Γενικούς Γραμματείς των Ηνωμένων Εθνών, που σημειώνει ότι «…η ανάπτυξη εάν διαχωριστεί από το ανθρώπινο και το πολιτιστικό περιεχόμενο της είναι μια ανάπτυξη χωρίς ψυχή».

Ευχαριστώ πολύ.